Reklama

Siły zbrojne

Bułgaria wybiera F-16 Block 70 [Komentarz]

Fot. Lockheed Martin
Fot. Lockheed Martin

Bułgarskie ministerstwo obrony poinformowało, że komisja ewaluująca oferty na następcę myśliwców MiG-29 zarekomendowała rządowi negocjacje z administracją USA w kwestii zakupu samolotów Lockheed Martin F-16 Block 70. Bułgaria planuje przeznaczyć ponad mld dolarów na pilny zakup 8 maszyn z opcją pozyskania kolejnych 8 w przyszłości. Sofia zakwalifikowała do procedowania cztery oferty: włoskie używane Eurofighter Typhoon, szwedzkie JAS-39 Gripen oraz dwie propozycje amerykańskie, Boeing F/A-18E/F Super Hornet i Lockheed Martin F-16 Block 70.

Rekomendacja ministerialnej komisji analizującej złożone oferty została przekazana radzie ministrów Bułgarii podczas ostatniego przed świętami dnia prac rządu, 21 grudnia 2018. Rekomendacja wraz z raportem trafiła do przedstawicieli rządu z rąk ministra obrony Krasimira Karakaczanowa, który podczas konferencji prasowej wyraził swoją pozytywną ocenę amerykańskiej oferty. 

Pozyskanie od Stanów Zjednoczonych nowych wielozadaniowych myśliwców, jakimi są F-16 Block 70, wyposażone w najnowszej generacji radar i uzbrojenie, istotnie poprawi możliwości bojowe bułgarskich sił powietrznych.

Krasimir Karakaczanow, minister obrony Bułgarii 

Decyzja o wyborze tej akurat oferty zaskoczyła część ekspertów, gdyż w ostatnim czasie pojawiły się dwie informacje, mogące obniżać ocenę F-16 w tym postępowaniu. W grudniu przedstawiciele koncernu Lockheed Martin przyznali, że nie będą w stanie dostarczyć pierwszych samolotów w przeciągu 2 lat od podpisania umowy, czego oczekiwała strona Bułgarska. Jest to istotne, ze względu na pilną potrzebę odzyskania prze ten kraj możliwości ochrony własnej przestrzeni powietrznej. Ze względu na niesprawne myśliwce MiG-29, misja ta jest realizowana rotacyjnie przez samoloty NATO, podobnie jak ma to miejsce nad Islandią czy krajami bałtyckimi, które w ogóle nie dysponują i nie dysponowały myśliwcami. Drugi problem może stanowić cena, która w przypadku F-16 Block 70 przekracza wyasygnowaną przez rząd w Sofii sumę 1,8 mld lewa, czyli nieco ponad miliarda dolarów.

Oba problemy mogą zostać rozwiązane, zarówno po stronie amerykańskiej jak i bułgarskiej, jak wynika z decyzji komisji ewaluacyjnej, ale również z doniesień prasowych. Dyrektor ds. rozwoju kontraktów międzynarodowych w programie F-16 firmy Lockheed Martin, James Robinson poinformował dziennikarzy, że koncern wspólnie z administracją USA pracuje zarówno nad skróceniem czasu dostawy jak też obniżeniem kosztów w stosunku do złożonej Bułgarii oferty. Negocjacje międzyrządowe z USA w sprawie tych maszyn, jak wiadomo dostępnych wyłącznie w ramach programu Foreign Military Sale, mogą faktycznie prowadzić do pewnych zmian w wartości.

Równolegle z negocjacjami z USA, rząd w Sofii będzie prowadził prace nad możliwością zwiększenia środków wyasygnowanych na cel pozyskania nowych myśliwców. Zarówno zawarcie umowy z rządem USA na zakup samolotów F-16 Block 70 jak też ewentualne zwiększenie budżetu na ten cel wymaga nie tylko zgody rządu, ale również ratyfikacji przez parlament Bułgarii.

Program zakupu myśliwców wielozadaniowych obejmuje dostawy w dwóch fazach po 4 samolotów w każdej, oraz utworzenie infrastruktury i szkolenie personelu dla obsługi maszyn. Bułgaria chce w pierwszej kolejności osiągnąć zdolność do samodzielnej ochrony przestrzeni powietrznej a w dalszej perspektywie również inne możliwości, w tym atakowania celów naziemnych i morskich. Był to główny powód odrzucenia przez ministerialną komisje oferty szwedzkich samolotów Saab JAS-39 Gripen, gdyż jak poinformowano w uzasadnieniu, oferta obejmowała jedynie samoloty w konfiguracji myśliwskiej. Uzyskanie możliwości maszyny wielozadaniowej „wymagało zawarcia odrębnej umowy ze stroną trzecią, której wartość nie została ujęta w ofercie”. Jest to informacja o tle interesująca, że to właśnie Saab Gripen został dwa lata temu wybrany w przetargu na następcę MiGów-29, który został anulowany z przyczyn politycznych.

W obecnej sytuacji Bułgaria jest kolejnym obok Słowacji państwem wschodniej flanki NATO, które zdecydowało się na samoloty F-16 Block 70/72 czyli najnowszą generację tych maszyn. Nieco w tyle pozostaje Polska z pozyskanymi 15 lat temu F-16C/D Block 52+ oraz Rumunia, która co prawda kupiła maszyny w roku 2012, ale są to stare F-16 A/B Block 20 MLU zmodernizowane i dostarczone przez Portugalię.

Wybrany przez Bułgarię F-16 Block 70 (tak zwany Super Viper) to najnowsza wersja tej maszyny oparta na F-16IN, opracowana z myślą o Indiach i posiadająca szczególne rozwiązania, takie jak wbudowany sensor podczerwieni IRST. Maszyny wykorzystują wiele rozwiązań zastosowanych w samolotach F-35, szczególnie w zakresie awioniki i systemu walki. Jest wśród nich np. radar AESA Northrop Grumman AN/APG-83 SABRE (ang. Scalable Agile Beam Radar) na bazie stacji radiolokacyjnej AN/APG-81 stosowanej w F-35, czy też celowniki nahełmowe Joint Helmet Mounted Cueing System. Umożliwia to wykorzystanie uzbrojenia kierowanego najnowszej generacji, w tym pocisków powietrze-powietrze AIM-120C7 i AIM-9X oraz bomb kierowanych Paveway IV i JDAM. Napęd stanowi silnik nowej generacji typu General Electric F110 lub Pratt & Whitney F100.

Reklama

Komentarze (51)

  1. SpartanDG

    A u Nas nic... ,analizy i analizy. Czekają na samolot 6 generacji :-) Zakup dodatkowych 16 -32 F16 Block 70 nie powinien być wielkim wyzwaniem finansowym przy obecnym stanie gospodarki. A zaraz pi tym wybór jest tylko jeden 64 szt. F-35. Nie kombinować z innymi samolotami. Dokupić do szkolenia dodatkowe 8 szkolnych Bielików do sumy 24, a w Powidzu utworzyć szkolno- bojową eskadrę 16 szt.Bielików. Nasze siły powietrzne powinny liczyć 10-12 eskadr nowoczesnych samolotów bojowych czyli 160- 192 szt.

    1. Jack

      Modernizacja f16 do block 70 48szt+32szt f3580szt+20szt su22100szt. Na to nas stać.

  2. cad

    Oj..Amerykanie umieja sie targwac czas zaczac targowac sie i z nimi. Cena 95mln dol za 1szt F135A i 65mln dol za f5X - ceny wyjsciowe? Polska kupila rakiety JASSM do F16 za 41mln/szt gdy Amerykanie kupuja dla siebie te same za mniej niz 4mln/szt. 10x drozej kupuja sojucznicy. Teraz Amerykanie obiecuja ze cena F35 spadnie do 80mln/szt wiec i cena juz dawno zaamortyzowanefo F15X powinna spasc do mniej niz 50mln dol/szt. Prawda jest tak, że koszt lokcheeda martina produkcji F35 to nie wiecej niz 10mln/dol szt a F15 okolo 5mln dol/szt. Amerykanie rzna Nas jak celeta. Owszem Amerykanskie samoloty kupowac trzeba ale nie dajmy sie rżnąć jak żydowi na targu.

  3. Lord Godar

    Negocjują z LM szybszą dostawę i rozwiązanie kwestii ochrony obszaru powietrznego do czasu ich wprowadzenia ... Nie zdziwił bym się gdyby LM dzięki silnej pozycji "przekonał" nasz MON abyśmy to my swoimi 16-ami wspomogli Bułgarów . I być może za ten złom z Mig-29 , co by nasi jeszcze mieli co kanibalizować aby nasze 26-te jeszcze trochę polatały ... Takie złośliwe SF z mojej strony , no ale ja bym się wcale nie zdziwił .

    1. 40rakiet ,

  4. Stalker

    Temat wymaga korekty. Za F-16V LM woła za dużo. Bułgarii nie stać. To tyle na temat 'taniości" F-16. Amen

  5. Davien

    Panie komandoch, Growler czyli EA-18G jest wersja WRE samolotu F-18E przeznaczona do zastapienia Prowlera i ochrony WRE grupy lotniczej LGU. Udzwig dla SH to 8 ton, dla F-16 block 52+ to 9970kg, a F-16block 70 ma nawet chyba wiekszy. SH panie komandoch nie ma supercruise wiec sobie nie polata, zasieg boowy SH to 770km w misji przechwycenia, dla F-16 to ponad 500km ale w misji szturmowej z o wiele wiekszym ładunkiem i bez dodatkowych zbiorników, gdzie F-18E zabiera dwa. Co do zwrotnosci to Jane's wystarczy czy szukac dalej? F-16 maks 9G, F-18E maks 7,6G. Nowe silniki panie Komandoch nie zostały nawet zamówione, polecam artykuł o SH block III w NTW, dowiesz sie ciekawych rzeczy. A teraz co do predkości: Dla F-18E wynosi ona 1,6Ma, dla F-16 2Ma w obu przypadkach maszyna w stanie gładkim. Dalej predkość wznoszenia dla F-18E wynosi 228m/s, dla naszych jastrzebi 340m/s a F-16block 70 ma jeszcze mocniejszy silnik. Jedziemy dalej: radar AN/APG-79 AESA jest starszym radarem od SABR, wykonanym do tego na modułach GaAs, a nie jak SABR na GaN, SH i F-16 zabieraja tyle samo maks AIM-120 ale jak chcesz na F-18 wziaść AIM-9 to masz zaledwie 2 AIM-120, przy F-16 możesz dowolnie mieszac liczbe pocisków. Jeszcze co do wagi SH pusty to ponad 14 ton przy masie całkowitej 29ton i 8 tonach paliwa w zbiornikach. dla F-16 to masa pusty 8,5 tony przy masie całkowitej powyżej 22 ton i 3,2 tony paliwa w zbiornikach wewnetrznych wiec sam sobie panie komandoch policz Co do tego ze nie ma gdzie to F-16 panie komandoch ma 9 zaczepów tylko pod uzbrojenie, 2 dodatkowe pod sensory, a zbiorniki konforemne mu podwieszeń nie zajmuja, F-18 ma 11 podwieszeń ale musi tez brac zasobniki z paliwem i dodatkowe sensory wiec tez nie bardzo wg pana ma gdzie to podwieszac:)

  6. komandoch

    Panie Davien Growler to właśnie przerobiony SH przeznaczony do osłaniania SH. I ciekawi mnie skąd masz Pan dane o zwrotności pewnie latasz oboma w jakiejś grze? a dokładne dane radaru wykradzione od Raytheona czy od Boeinga? co do udźwigu to Sh może do 8 ton + paliwo, F16 sam pusty waży 9 ton wiec logiczne że z 8 ton uzbrojenia nie zabierze zresztą niema gdzie, zasięg bojowy też SH ma większy z takim samym podwieszonym uzbrojeniem tak ze 2 razy, i ciekawi mnie kiedy pan słyszał żeby F16 latał 2 machy ? bo z tego co słyszałem od pilota to szybko rozpędza się max do 1.5 mach później tylko szybko wypala paliwo to dzięki nieregulowanemu wlotowi powietrza, 2 machy tak ale za latająca cysterna lecąca 2 machy albo w locie testowym bez uzbrojenia i z odrzuconymi zbiornikami. Sh sobie spokojnie lata ponad mach bez dopalacza i to wystarcza z nowymi silnikami szybciej polata.

  7. zeus89

    @KOSA a nasi mają F-16 48sztuk już od jakiegoś czasu. Skleroza?

  8. Gła

    Kupić 50 F-16V, 80 F-35, 102 F-22 i jeszcze po 8 Eurofighterów oraz Gripenów. Do tego dogadać się z chinami w sprawie odsprzedaży dwóch Su-35S.

  9. Davien

    Ernst, generalnie RCS dla najnowszych wersji F-15 nie jest podawane, te 25-10m2 to dla pierwszych wersji F-15A/B,i F-15C, w wersjach F-15AE/SE i podobnych zostało bardzo mocno obnizone. RCS 1,2m2 dla F-16 dotyczy wersji F-16C, nowe block 70 moga miec jeszcze mniej. Co do F-35 to tu nie ma porównania, ale to zupełnie inna generacja.

  10. Davien

    Panie komandoch SH nie ma żadnej dedykowanej osłony WRE, Growlery to odrebne maszyny majace inne zadania a z SH Growlera nie zrobisz wiec nie ściemniaj. Sh jest mniej zwrotny od F-16 block 70, ma nieco gorszy radar, mniejszy udżwig uzbrojenia, nawet zasięg bojowy jest gorszy. Co do szybkosci to obecnie masz 1,6Ma SH do 2,0Ma dla F-16 wiec jak widac...

  11. Davien

    Panie BUBA Finowie uzywaja swoich Hornetów tez do lotów nad morzem jako maszyn morskich wiec znowu wyszła ci kicha. Do tego u nich SH jest naturalnym nastepca F/A-18 Hornet. A co do oficjalnej ceny SH to dla USA wynosi ona ok 70mln za maszyne flyaway, ale juz dla Kanady było ok 250mln za sztukę, a przecież Kanada ma cała infrastrukture pod Hornety:) jeszcze co do porównania F-16 z F-18 to własnie Hornet przegrał z F-16 jako maszyna ladowa a co do obecnuych róznic, to : mniejsze dopuszczalne przeciażenia, gorszy nieco radar od SABR to tak na poczatek. Oj panie BUBA ...

  12. BUBA

    Opik, nie ma kasy bo nie ma offsetu dla przemysłu zbrojeniowego, wiec nie ma sprzedaży za granice ciekawych technologii i produktów i koszty produkcji w Polsce dla MON rosną, choć nie tak drastycznie jak w UTC Mielec po przejęciu przez USA. Dochodowy Bumar nie istnieje został PHO, moloch przejadający zyski. Dodatkowa kasa nie płynie do fabryk, wiec nie ma podziału kosztów utrzymania tych fabryk pomiędzy zysk z eksportu i z rynku MON. Wszystko finansuje podatnik...i po kasie. Prosty przykład to linia montażowa Caracali która właśnie zarabiała by na montażu być może węgierskich śmigłowców lub cywilnej Super Pumy plus serwisy, a tak mamy "macierewiczowy biznes" z Black Hawkami na bogato. I Caracal zarabiał by na sienbie. Podobnie było by z Gripenem C/D.

  13. opik

    Kurcze, znowu to samo. Pojawił się artykuł o samolotach a tu jak widze już napinka czego to nie kupic: 30 f35, 60 f15, 100 f16v .....mielismy już artykuł o czołgach i tam tez była napinka: LO3, K2 600SZTUK NA JUŻ!....ludzie...czy do was nie dociera że nie ma na to kasy? zyjecie w jakiejś alternatywnej rzeczywistości? wiecie na co MON ma pieniądze? na kuchnie polowe...4 samoloty szkolne....i to wszystko. Tak, tak, NIE MA KASY NA NOWE SAMOLOTY CZOŁGI OKRETY I SMIGŁOWCE.....wbijcie to sobie wreszcie do głowy bo już nie można czytać tych waszych bzdur!

  14. BUBA

    Davien: "Sh jest maszyna na ladzie gorsza odF-16 block 70" Jaką przewagę ma F-16 Block 70 nad F-18 E/F? Może powiesz to pilotom z Finlandii? Oni Davien chyba tego nie wiedza że F-18 jest gorszy od F-16. Oficjalna cena F/A-18E/F według Departamentu Obrony USA wynosi 85 mln USD.

  15. Pragmatyk

    Idę z każdym o zakład, że żaden nowy samolot bojowy nie zostanie pozyskany przez Polskę, przez najbliższe 25 lat. Będą przetargi, anulacje przetargów, analizy, różne koncepcje, i tak nasze F-16 staną się trupami, a następców nie będzie.

  16. komandoch

    Davien SH może i na lądzie jest maszyna gorszą od F16 ale w powietrzu już nie! także nad lądem, powód jest prosty SH ma dedykowana osłonę WRE w postaci EA18G co go chroni przed opl a za kilka lat jak zrobią następca AN/ALQ99 czyli ALQ249 to prawdopodobnie będzie mógł skutecznie zakłócać radary samolotów, po za tym SH jest zwrotniejszy i z nowymi silnikami F414EPE będzie o wiele szybszy, do tego przenosi więcej uzbrojenia.

  17. gregorx

    @Gts, a co jest nie tak z ceną? Słowacja płaci ponad 130 mln /szt, Bahrajn ponad 140 mln /szt. To ceny jednostkowe obejmująca samolot wraz z zapleczem. Cena za (gołego) F-35 nie spadnie poniżej 80 mln dla odbiorców spoza grona partnerów programy. Belgowie (nie uczestniczą w programie JSF), zapłacą za F-35 87 mln /szt. A wraz z zapleczem tyle co Słowacy za najnowsze F-16 ze skromnym pakietem uzbrojenia. I nie, koszty utrzymania F-35 nie będą 2-3 razy wyższe niż F-16. Docelowo mają być o 10-20 % wyższe. W USAF, gdzie indziej ta różnica może być nieco większa ale na pewno nie będzie to 200-300%. I dlaczego mamy zakupić 12 F-35 skoro etat eskadry to 16 maszyn? Raz jeszcze powtórzę: nie ma żadnych racjonalnych argumentów by kupować kolejne F-16, gdy jest dostępny ich znacznie bardziej zaawansowany i perspektywiczny następca, do tego niewiele droższy.

  18. Davien

    BUBA i znowu zmyslasz:) Sh jest maszyna na ladzie gorsza odF-16 block 70, i sporo drozszą, F-15 to koszt 2-3x taki jak F-16 block 70, znacznie wyzsze koszta utrzymania, a Izrael bierze te 24 F-15AE z dwóch powodów: ich własne F-15I sa juz koszmarnie stare i wymagaja natychmiastowej modernizacji oraz nowe F-35 nie sa obecnie dostepne wczesniej niz po 2024r. Drugim powodem jest otrzymanie dodatkowych funduszy z USA

  19. Ernst Junger

    F-15 to dość wiekowa konstrukcja o (jak wskazują niektóre źródła) 10m2 RCS. F-16 ma 1m2 RCS i też jest konstrukcją schodzącą. W tym stanie rzeczy lepiej postawić na F-35 (0,001 RCS), a 16-stki zostawić na misje patrolowania itp.

  20. Wiesiek

    Dla Polski ; 64 F-15X, lotnictwo zawsze mówiło o potrzebie u nas samolotów przewagi powietrznej, można jeszcze Eurolatadło wziąć pod uwagę. A po roku 2035 wybrać 5-tą gen. czy to europejską czy amerykańską

  21. zły

    @Wars pewnie że byśmy psioczyli gdyby Polska zamówiła 8 szt bo wiadomo, że przy tak małych zamówieniach cena jednostkowa będzie wyższa niż przy dużej serii. Dlatego też psioczymy, że MON zamiast wziąć 50 śmigłowców za jednym razem i opartych na jednej platformie próbuje teraz kupić cztery śmigłowce morskie. Podobna sytuacja z Homarem, miało być kilkadziesiąt wyrzutni i rakiety produkowane w Polsce a jest 18 wyrzutni i nawet nie będą osadzone na podwoziu Jelcza. A co do namiotów to powinny być kupione dwa lata temu gdy zabrano czołgi do Wesołej a nie teraz nagle ktoś się obudził.

  22. Gts

    Z ta cena jest cos nie tak, mozliwe ze obejmuje duzy pakiet dodatkowy albo LM narzuca sobie niezla marze. Cena F-16 block 70 nie powinna przekroczyc 70mln, tyle za nie dal Bahrain. Prawodobnie mamy wiec do czynienia z duzym pakietem dodatkowym (w sklad ktorego wchodzi min. Czesci, serwis w tym narzedzia serwisowe, szkolenie pilotow, szkolenie obslugi...) nam prawdopodobnie udaloby sie zejsc do takiej wlasnie ceny ze wzgledu na posiadane juz mozliwosci np szkoleniowe w zakresie naszych block 52+. Widac tez ze za dwa lata bedzie mozna zamowic F-35 w cenie 70-80mln i F-16 straci zalete ceny zakupu (koszta utrzymania i tak beda 2-3x wyzsze) Problem w tym, ze dostawa przy takim zamowieniu bedzie 5 lat pozniej czyli 2027... dlatego wlasnie wazne bylo zamowic F-16 najpozniej w tym roku, jeszcze zanim wbily sie w kolejke kraje Europy Srodkowej. Samoloty doleciaaly by do nas akurat wtedy kiedy nalezaloby zastapic migow i su. Dzis zaczyna byc juz pozno... mysle, ze wlasnie na to licza w pisie. Nie da sie zamowic, wiec bieremy F-35, 12 sztuk bo na wiecej nas nie stac, w 2024r. Ze dostawa bedzie w 2030 i do tego czasu nie bedziemy mieli zadnego mysliwca sprawnego, kogo to obchodzi.

  23. Gustlik

    WARS, Orka to ostatnie co jest Polsce potrzebne. Priorytetem jest obrona przeciwrakietowa, przeciwlotnicza i wojska lądowe. Bałtyku można bronić rakietami a okręt podwodny nie zrobi nam niczego więcej niż byłby w stanie zrobić z redy w Królewcu.

  24. Zirytowany

    @WARS jak już coś to "nie stać mnie na tarze rzeczy". Nikt nie krytykuje podwyżek tylko nieracjonalne wydawanie i tak marnych środków,płacenie żołnierzom na stanowiskach które w normalnym kraju obsługują cywile,podniesienia liczebności armii bez jednoczesnego zwiększenia finansowania(2,5%PKB dopiero w 2030r a liczebność rośnie...)Zakup amunicji do sprzętu który od 30-40 lat nie był modernizowany to absurd,namioty dla Leo to też cyrk po całości,najpierw przenieśli czołgi,przez 2 lata trzymali je pod chmurką i plandeką,teraz kupują namioty a za rok może dwa rozpiszą przetarg na budowę nowych garaży,bo utrzymanie namiotów(ogrzewanie)będzie pożerać spore sumy.Trzeba odebrać zarządzanie armii politykom,bo oni powinni tylko nadzorować,przecież wiadomo jaka jest definicja polityka;polityk to osoba do rozwiązywania problemów które sam stworzył.

  25. BUBA

    Ciekawe jak wielu na tym forum preferuje samolot bardzo drogi o małych możliwościach który nic nie da polskiemu przemysłowi obronnemu. Wasze założenie jest takie: nie rozwijamy polskiego przemysłu przez kolejne 10 lat - sukces, kupujemy samolot o mniejszych możliwościach niż przygotowywany F-15X i istniejący F-18 E/F - kolejny sukces, F-16 jest najlepszą konstrukcją na świecie a Izrael myli się zamawiając kolejne F-15 zamiast F-35. im gorszy sprzęt kupimy tym większy sukces MON.

Reklama