Geopolityka
10 lat temu rozpoczęła się operacja "Iraqi Freedom". Wojna iracka w statystykach
Fot. M.Dura 
Fot. DARPA.
20 marca 2003 roku rozpoczęła się operacja „Iraqi Freedom” (Wolność dla Iraku), która zyskała również miano Drugiej Wojny w Zatoce. Stronami konfliktu była koalicja sił międzynarodowych, których trzon stanowiły siły USA i UK, a w których uczestniczyły również Polskie Siły Zbrojne oraz początkowo Armia Iracka, a następnie oddziały rebelianckie.
Mimo upływu dziesięciu lat od rozpoczęcia operacji sił międzynarodowych, która oficjalnie została zakończona (wycofaniem ostatnich żołnierzy amerykańskich 18 grudnia 2011 r.) , a następnie zbudowania zalążków instytucji demokratycznych, sytuacja w Iraku wciąż jest niestabilna, a konflikt napędzany jest głównie przez nienawiść motywowaną religijnie.
Choć prezydent Bush ogłosił zakończenie głównych działań wojennych 4 maja 2003 r., oznaczało to równocześnie rozpoczęcie okupacji / stabilizacji Iraku. Amerykanie podzielili kraj na 4 strefy okupacyjne - Polska wzięła odpowiedzialność za "Południowo - Środkową Strefę" i objęła dowództwo nad stacjonującymi tam siłami międzynarodowymi.
Początkowo stosunek sił walczących stron wyglądał następująco:
| Siły Koalicji | Siły Irackie | ||
| USA | 248 tys. | Armia regularna | 280 – 350 tys. |
| Wielka Brytania | 45 tys. | Gwardia Republikańska | 50 – 80 tys. |
| Polska | 194 | Fedaini | 20 – 40 tys. |
| Australia | 2000 |
Źródło: Ricks, Thomas E. Fiasco, The American Military Adventure in Iraq, Penguin, Wikipedia, Reynolds, Nicholas E., 2005, Basrah, Baghdad, and Beyond: U.S. Marine Corps in the Second Iraq War. Naval Institute Press.
Po zakończeniu głównych działań wojskowych, rozpoczęła się tzw. "stabilizacja Iraku", w której wzięły udział setki tysięcy żołnierzy amerykańskich oraz państw członkowskich NATO i ONZ (jednorazowo maksymalna liczebność wyniosła 176 tys. żołnierzy - Źródło: Polityka Globalna: Interwencja w Iraku 2003-2011 .
Dane nt. kolejnych zmian PKW Irak:
| Nr zmiany | Dowódca | Jednostka | Liczebność | Okres stacjonowania |
| I | Gen. Andrzej Tyszkiewicz | 12 DZ | 2500 | 17.05.2003 – 11.01.2004 |
| II | Gen. Mieczysław Bieniek | 11DKPanc. | 2500 | 11.01.2004 - 18.07.2004 |
| III | Gen. Andrzej Ekiert | 16DZ | 2400 | 18.07.2004 -7.02.2005 |
| IV | Gen. Waldemar Skrzypczak | 11DKPanc. | 1500 | 7.02.2005 – 26.07.2005 |
| V | Gen. Piotr Czerwiński | 1DZ | 1500 | 26.07.2005-6.02.2006 |
| VI | Gen. Edward Gruszka | 12DZ | 900 | 6.02.2006 – 18.07.2006 |
| VII | Gen. Bronisław Kwiatkowski | 16DZ | 900 | 18.07.2006 – 24.01.2007 |
| VIII | Gen. Paweł Lamla | 11DKPanc. | 900 | 24.01.2007-25.07.2007 |
| IX | Gen. Tadeusz Buk | 1DZ | 900 | 25.07.2007 – 30.01.2008 |
| X | Gen. Andrzej Malinowski | 12DZ | 900 | 30.01.2008 – 31.10.2008 |
Źródło: Grzegorz Jasiński : Kronika Wojska Polskiego; Polski Kontyngent Wojskowy w Iraku 2003-2008. Warszawa, Wikipedia.
Straty.
W Iraku zginęło 24 polskich żołnierzy i 3 byłych żołnierzy. Lista zabitych w porządku alfabetycznym.
- Hieronim Kupczyk - 6 listopada 2003 pierwsza ofiara śmiertelna; zabity podczas ataku na polski konwój koło Al-Mussabijji.
- Gerard Wasielewski - 22 grudnia 2003 w wypadku nieumyślnego postrzelenia przez kolegę w Karbali.
- Mounir Bouamrane - 7 maja 2004 w ataku na samochód polskiej ekipy dziennikarzy jadącej z Bagdadu do Karbali i Nadżafu.
- Waldemar Milewicz - 7 maja 2004 w ataku na samochód polskiej ekipy dziennikarzy jadącej z Bagdadu do Karbali i Nadżafu.
- Sławomir Stróżak - 8 maja 2004 w wyniku wybuchu koło Karbali.
- Marek Krajewski - 8 maja 2004 w wypadku samochodowym koło Karbali.
- Tomasz Krygiel - 8 czerwca 2004 w ataku moździerzowym na stos ładunków artyleryjskich przygotowywanych do wysadzenia, w As-Suwajrze.
- Andrzej Zielke - 8 czerwca 2004 w ataku moździerzowym na stos ładunków artyleryjskich przygotowywanych do wysadzenia, w As-Suwajrze.
- Marcin Rutkowski - 29 lipca 2004 w wyniku ataku bombowego na konwój pomiędzy Bagdadem a al-Hillą.
- Sylwester Kutrzyk - 19 sierpnia 2004 w wypadku samochodowym spowodowanym ostrzałem w al-Hilli.
- Grzegorz Rusinek - 19 sierpnia 2004 w wypadku samochodowym spowodowanym ostrzałem w al-Hilli.
- Krystian Andrzejczak - 21 sierpnia 2004 podczas ataku bombowego na konwój koło Al-Hilli.
- Piotr Mazurek - 12 września 2004 w wyniku ostrzału z granatników w Al-Hilli.
- Grzegorz Nosek - 12 września 2004 w wyniku ostrzału z granatników w Al-Hilli.
- Daniel Różyński - 12 września 2004 w wyniku ostrzału z granatników w Al-Hilli.
- Paweł Jelonek - 15 grudnia 2004 w wypadku śmigłowca Sokół.
- Jacek Kostecki - 15 grudnia 2004 w wypadku śmigłowca Sokół.
- Karol Szlązak - 15 grudnia 2004 w wypadku śmigłowca Sokół.
- Roman Góralczyk - 25 lutego 2005 w wypadku samochodowym koło Diwanijji
- Tomasz Murkowski - 10 listopada 2006 w wyniku wybuchu miny.
- Piotr Nita - 7 lutego 2007 do ataku doszło ok. 21 km na północ od miasta Ad-Diwanijja w prowincji Al-Kadisijja, w której położona jest baza wojskowa Echo. Eksplozja zniszczyła jeden pojazd Hummer.
- Tomasz Jura - 20 kwietnia 2007 w wyniku eksplozji ładunku wybuchowego w płn.-wsch. dzielnicy Ad-Diwanijji, Nahdzie.
- Bartosz Orzechowski - 3 października 2007 w ataku na konwój Ambasadora RP w Iraku Edwarda Pietrzyka.
- Andrzej Filipek - 2 listopada 2007 w wybuchu miny.
Źródło: Grzegorz Jasiński : Kronika Wojska Polskiego; Polski Kontyngent Wojskowy w Iraku 2003-2008. Warszawa, Wikipedia.
Straty wśród sił koalicji wg WikiLeaks (od 2004 do 2009 r.) wyniosły 3,771 żołnierzy, Wg iCasualties.org do końca 2011 roku zginęło łącznie 4804 żołnierzy.
Według danych amerykańskiego Departamentu Obrony i irackiego Ministerstwa Obrony do końca 2011 roku zginęło również od 21,221 do 26,405 rebeliantów / terrorystów.
Straty wśród ludności cywilnej będące bezpośrednim następstwem przemocy związanej z konfliktem wyniosły wg Iraq Body Count (do grudnia 2012 r.) - 121,292 osób.
Natomiast liczba zgonów dodatkowo zwiększone o te związane z pogarszającą się sytuacją ekonomiczną, migracjami, brakiem ochrony medycznej szacowana jest wg badań ankietowych na, od ok. 600 tys. do ponad 1 mln w okresie od 2003 do 2007 r. (Lance Survey i Opinion Research Business survey).
Koszty wojny szacowane są na 823,2 mld dolarów - dla samych Stanów Zjednoczonych (Źródło: Congressional Research Service via Guardian), 8,3 mld funtów brytyjskich dla Wielkiej Brytanii a dla Polski 1 mld 064 mln 991 tys. złotych, plus wydatki na pomoc rozwojową dla Iraku wartości 6,324 mln zł, którą przekazała Polska od roku 2003 do 2007 oraz ufundowane przez MSWiA stypendia naukowe i bezpłatne przekazane nadwyżki sprzętowe z MON.
Irak po wojnie:
Dochody z ropy do budżetu Iraku zwiększyły się z 17,2 mld dol w 2004 do 82,9 mld w 2011 (teraz ok. 90 mld dol.) - Brookings Institute via Guardian.
Import broni do Iraku systematycznie wzrastał - od 2004 r. , gdy wynosił 72 mln dol. rocznie zwiększył się dziesięciokrotnie i osiągnął w 2011 wartość 772 mln dol. rocznie.
Dostęp do elektryczności w Bagdadzie - przed 2003 rokiem liczony w godzinach na dobę wynosił od 16-24 g., natomiast w 2012 r. 23 g/d - World Bank via Guardian.
Odsetek ludności posiadający dostęp do czystej wody na terenach miejskich uległ zmniejszeniu od 2001 r. z 94% do 91% w 2010 r., podczas gdy na terenach wiejskich wzrózł z 49% w 2001 r. do 56% w 2010 r. - World Bank via Guardian.
Opracował: Marcin Toboła
