Armie Świata: Siły Zbrojne Republiki Mali

Państwo to położone jest w zachodniej, częściowo saharyjskiej części kontynentu afrykańskiego i swego czasu mieściła się tutaj jedna z najbardziej rozwiniętych cywilizacji afrykańskich.

Mali to dzisiaj ósme co do wielkości państwo w Afryce i ma powierzchnię 1 miliona 240 tys. kilometrów kwadratowych. Podzielone jest na osiem prowincji. Na północy terytorium Mali to pustynia saharyjska i graniczy tam ono z Algierią.

Zachodni sąsiedzi Mali to Mauretania i Senegal; południowi - Gwinea, Wybrzeże Kości Słoniowej i Burkina Faso, na wschodzie zaś znajduje się Niger. Terytorium Mali zamieszkuje 22 miliony ludzi, który w 2022 roku wypracowali produkt narodowy brutto 18,4 miliardów dolarów.

Na obronność przeznaczane są z tego dość duże jak na państwo afrykańskie sumy. W 2020 wojsko kosztowało malijskiego podatnika niemal 800 milionów dolarów, co oznaczało 4,5 procent PKB.

Większość populacji zamieszkuje położone na południu tereny sawannowe i tam też znajduje się stołeczne miasto Bamako. Religią dominującą w Republice Mali jest Islam. Względny spokój Mali zakłócił konflikt z zamieszkującymi Saharę Tuaregami, który w 2012 roku przejęli kontrolę nad pustynną północą, ogłosili jej odłączenie i stworzenie tam oddzielnego państwa. Stało się to po przewrocie wojskowym w Mali, który odbył się miesiąc wcześniej i osłabił zdolności Republiki, jeżeli chodzi o kontrolowanie jej własnego terytorium.

W 2013 z pomocą lokalnym władzom przyszła Francja, która rozpoczęła tzw. Operację Serwali i pomogła wyzwolić większość malijskiego terytorium.

Później dochodziło jednak do kolejnych niepokojów wewnętrznych, a w 2020 i 2021 roku do dwóch kolejnych przewrotów wojskowych. Wszystko to doprowadziło w ostatnim czasie do wycofania się z Mali sił francuskich i oparcie się nowej władzy na Rosji i wspierającej malijską armię Grupie Wagnera.

Siły zbrojne dzisiejszego Mali liczą 13 tysięcy ludzi plus 7800 członków formacji paramilitarnych. Niemal wszyscy żołnierze należą do wojsk lądowych. Siły te nie są zawodowe i pochodzą w dużej mierze z prowadzonego  selektywnego poboru połączonego z dwuletnią służbą zasadniczą.

Wojska lądowe są zorganizowane prawdopodobnie w ramach sześciu wojskowych okręgów, przy czym pierwszy skoncentrowany jest na północnym wschodzie kraju w Gao.

Trzeci okręg wojskowy rozmieszczony jest na południowym-zachodzie w rejonie miasta Gao.

Czwarty okręg jest przy południowo zachodniej gkranicy koło miasta Kayes

Piąty okręg wojskowy jest w okolicach Timbuktu w centralnej części kraju niedaleko terenów saharyjskich

Nieco na południe od niego znajduje się szósty okręg wojskowy koło miasta Sevare.

Okręgi wojskowe mają prawdopodobnie między jednym, a dwoma pułkami piechoty zmotoryzowanej, których łącznie jest 9.

Do tego dochodzi podległa naczelnemu dowództwu kompania specjalna piechoty będąca malijskim wkładem do wielonarodowej grupy wojsk podległych czterem państwom saharyjskim. Podlegają jej także pododdziały z Algierii, Mauretanii i Nigru. 

Namiastkę wojsk specjalnych stanowi batalion powietrzno-desantowy stanowiące namiastkę wojsk specjalnych.

Wsparcie stanowi także batalion inżynieryjny i jednostka medyczna.

Oprócz tego wojskom lądowym może pomagać żandarmeria z 11 kompaniami i trójkompanijną grupą specjalną oraz gwardia narodowa z sześcioma kompaniami na wielbłądach służących jako formacja rozpoznawcza oraz policja i lokalne milicje.

Pod wojska lądowe podlega niewielka rzeczna marynarka wojenna z trzema łodziami patrolowymi. Służy w niej łącznie 130 marynarzy.

Główne pojazdy bojowe wojsk lądowych stanowią dostarczone przez Francję i państwa zachodnie samochody opancerzone i MRAP-y. Szacuje się, że jest ich niemal 150, w tym południowoafrykańskie: Casspir, Marauder i wyroby arabskie – wozy Storm Light z Kataru oraz pojazdy Streita ze Zjednoczonych Emiratów Arabskich: Cougar, Gladiator, Python i Typhoon. W użytku jest też około 50 kołowych transporterów opancerzonych w tym około 20 BTRów-60 i 70 i 27 lekkich francuskich transporterów opancerzonych Bastion i kilkadziesiąt BRDM-2.

Oprócz tego w użyciu są samochody terenowe i ciężarowe. Oprócz tego w magazynach mogą być pojedyncze sztuki czołgów T-55 i PT-76, jednak zasób ten ze względu na zasięg, ekonomikę i charakter zagrożeń są one praktycznie nieużywane.

W użyciu jest za to sowiecka artyleria – haubice ciągnione D-30 i wyrzutnie rakietowe BM-21 Grad. Szacuje się, że systemów tych może być nawet kilkadziesiąt, co proporcjonalnie do reszty sił jest ilością dość dużą.

W Siłach Zbrojnych Mali proporcjonalnie dużą rolę odgrywają wyodrębnione w osobny rodzaj sił zbrojnych siły powietrzne, co biorąc pod uwagę rozmiary i otwarty krajobraz kraju nie dziwi. Malijczycy posiadają jedną eskadrę śmigłowców z około 10 śmigłowcami rodziny Mi-24 w tym cztery najnowsze Mi-35, sześcioma śmigłowcami Mi-8 i Mi-17, dwoma francuskimi Super Pumami i jednym lekkim śmigłowcem AS350 Ecureuil. Rosyjskiej produkcji maszyny w większości zostały dostarczone w ubiegłych latach są przynajmniej częściowo obsługiwane przez najemników z grupy Wagnera i stanowią najważniejszy argument w walkach tak z opozycją wewnętrzna jak i Tuaregiami.

W ubiegłym roku dołączyły do nich podarowane przez Rosję samoloty bojowe – jeden Su-25 i cztery L-39 Albatros, które dołączyły do zakupionych wcześniej trzech przeciwpartyzanckich Super Tucano. Perła w koronie malijskiego lotnictwa bojowego, czyli Su-25, rozbiła się jednak w październiku grzebiąc w szczątkach rosyjskiego najemnika pozostawiając w linii siedem lekkich samolotów wsparcia.

Malijskie siły powietrzne dysponują jeszcze niecałą dziesiątką lekkich francuskich samolotów szkolnych Tetra oraz eskadrą transportową. Ta ostatnia dysponuje pojedynczym nowoczesnym Airbusem C-295W, dwoma chińskimi Y-12 oraz sędziwym samolotem Basler BT-67. Jako maszyna rozpoznawcza i dozorowa wykorzystywana jest pojedyncza Cessna 208 Caravan. Prawdziwą ciekawostką jest jednak nabycia taktyczny BSP Bayraktar TB2 od Turcji, których pierwsze egzemplarze pojawiły się w Mali w grudniu 2022 roku.

Siły zbrojne Mali to typowa formacja zbrojna przystosowana do lokalnych zagrożeń. Jej trzon stanowi piechota wykorzystująca lekkie pojazdy, którą można lokalnie wesprzeć artylerią i – silnym jak na ten rejon świata – lotnictwem.

Osobną kwestią pozostaje na ile zaawansowany sprzęt lotniczy może być obsługiwany dzisiaj przez Malijczyków a w jakim stopniu muszą opierać się dzisiaj na najemnikach .