Reklama

Siły zbrojne

Twarde jadą na Łotwę

Fot. MON
Fot. MON

Minister Obrony Narodowej Antoni Macierewicz poinformował, że polska armia wydzieli do batalionowej grupy bojowej na Łotwie kompanię czołgów PT-91 Twardy. 

Podczas wizyty w Izraelu szef MON potwierdził, że czołgi PT-91 Twardy będą stanowić wyposażenie kompanii, która będzie stanowić część batalionowej grupy bojowej NATO na Łotwie. Jednostka będzie kierowana przez Kanadyjczyków, oprócz Polaków będą ją wspierać też żołnierze włoscy, albańscy i słoweńscy.

Postanowiłem, że Polska przyłączy się do Kanady będącej państwem ramowym na Łotwie i wyślemy jedną kompanię polskich czołgów.

Szef MON, Antoni Macierewicz

Czołgi PT-91 Twardy to głęboka modernizacja wozów T-72M1, opracowana i wdrożona do produkcji przez krajowy przemysł zbrojeniowy. Dysponują one między innymi pancerzem reaktywnym ERAWA-1/2, systemem kierowania ogniem Drawa (w tym wariant Drawa-T z celownikiem termowizyjnym), wzmocnionym silnikiem S-12U o mocy 850 KM czy układem ostrzegania o opromieniowaniu wiązką laserową Obra.

Czołgi PT-91 powstawały w zakładach Bumar-Łabędy zarówno jako nowo budowane pojazdy, jak i jako modernizacja wozów typu T-72M1. Jako pierwsze pojazdy w Wojsku Polskim otrzymały one termowizyjne systemy obserwacyjne, w które wyposażono większość „Twardych”. Były też wyposażone w pancerz reaktywny, zwiększający ochronę przeciwko oddziaływaniu środków przeciwpancernych (do pewnego stopnia – również dysponujących kumulacyjnymi głowicami tandemowymi).

Przy opracowywaniu systemu kierowania ogniem Drawa wykorzystano doświadczenia z budowy SKO Merida, przeznaczonego dla czołgów T-55AM modernizowanych w latach 80. XX wieku przez polski przemysł zbrojeniowy. Podobnie jak system Obra, został on dostarczony przez Przemysłowe Centrum Optyki (obecnie PCO S.A.).

Z kolei jako wady czołgu PT-91, w dostarczonych Siłom Zbrojnym wersjach, wymieniano między innymi niedostateczną celność podczas prowadzenia ognia w ruchu z uwagi na przestarzały układ stabilizacji, czy relatywnie słabą ruchliwość (np. dynamikę przyśpieszania, czy niską prędkość jazdy do tyłu – utrudniającą prowadzenie manewrowej obrony).

Po rozpoczęciu wprowadzania do Sił Zbrojnych czołgów Leopard 2A4 (a potem 2A5) zakończono modernizację wozów T-72M1 do wersji PT-91. Żołnierze 10. Brygady Kawalerii Pancernej, którzy jako pierwsi otrzymali Leopardy wśród ich głównych zalet – w stosunku do PT-91 – wymieniali przede wszystkim właśnie celność ognia prowadzonego w ruchu czy własności manewrowe. Leopardy dysponują też zdecydowanie silniejszym pancerzem podstawowym, czy możliwością rażenia celów w trybie hunter-killer (niezależny przyrząd obserwacyjny dowódcy).

Z drugiej jednak strony, pomimo dostawy kolejnych czołgów Leopard 2 (w większości w wariancie 2A5), w Wojsku Polskim pozostała znaczna liczba niezmodernizowanych T-72M1, używanych choćby przez 21. Brygadę Strzelców Podhalańskich czy 15. Giżycką Brygadę Zmechanizowaną. Natomiast Twarde znajdują się w 1. Warszawskiej Brygadzie Pancernej, 9. Brygadzie Kawalerii Pancernej oraz w 2. Brygadzie Zmechanizowanej Legionów.

Opracowano kilka wariantów Twardego o podwyższonych zdolnościach bojowych. Jeden z nich, PT-91M z francuskim systemem kierowania ogniem SAVAN-15, silnikiem S-1000 i przekładnią ESM-350, został wyeksportowany do Malezji (sprzedano 48 pojazdów). Podczas MSPO 2016 zaprezentowano demonstrator modernizacji czołgu T-72/PT-91 do standardu PT-16, głównie z myślą o rynkach eksportowych.

Istotne znaczenie ma też kwestia amunicji. Z dostępnych informacji wynika, że większość jej zapasów to przestarzałe pociski konstrukcji sowieckiej, a zapasy nowszych są ograniczone. Obecnie polskie czołgi PT-91 Twardy otrzymują w ramach modyfikacji kamery termowizyjne KLW-1 „Asteria”, produkowane w PCO S.A, ale ich głębsza modernizacja nie jest planowana. Docelowo czołgi PT-91 mają być zastąpione przez nowe pojazdy, ale jeszcze przez dłuższy czas pozostaną w Wojsku Polskim.

Polskie Twarde dołączą zatem do czołgów obecnych w batalionowych grupach bojowych NATO na flance wschodniej – brytyjskich Challengerów i francuskich Leclerców w Estonii i niemieckich Leopardów 2 w Niemczech. Polska wydzielała też czołgi Leopard 2A4 (w 2015 roku) i 2A5 (w 2016 roku) do sił natychmiastowego reagowania NATO – tzw. szpicy.

Obecnie w „zagranicznych” działaniach wezmą udział czołgi PT-91. Należy zauważyć, że wydzielanie do misji NATO głęboko zmodernizowanego sprzętu starszej generacji nie jest niczym niezwykłym, czego najlepszym przykładem są niemieckie BWP Marder, odgrywające przecież bardzo ważną rolę w zestawie sił natychmiastowego reagowania – tzw. szpicy NATO – na 2015 rok.

Reklama

Komentarze (39)

  1. Kamil

    Czy gdyby jeden z naszych PT91 przejeżdżał obok muzeum wojskowego to znajdujący się w środku ochroniarz podjęliby interwencję myśląc, że ktoś kradnie jeden z zabytków? Taka analogia do reklamy laptopów jednej z sieci działającej w Polsce :)

    1. BUBA

      Leopard 2A4 to tym bardziej konstrukcja przestarzała skoro może go zniszczyć rosyjski T-72 przebijając bez problemu czołowy pancerz z uczciwego dystansu. Jego miejsce jest też w muzeum lub u biedaków takich jak Polacy.

  2. andrzej.wesoly

    Wymiana lufy w PT 91 na np.ukraińską - koszt ok. 1 mln zł x 200 luf = 200 mln zł. (+ lepsza ammo) Wymiana napędów pionowych - pewnie tyle samo... a co z łożyskiem wieży ? (niezbędna wymiana na bezluzowe) do tego kamera KLW-1 Asteria (termowizja) Te ww wymienione etapy modernizacji kosztowały by razem pewnie ponad 1 mld zł ...to tyle, ile wyniesie wstępnie szacowany koszt stworzenia oddziałów maturzystów OT (alternatywa preferowana) A gdzie poprawa manewrowości i pancerza?

    1. Terrier

      Koszty trzeba ponieść. PT-91/T-72 mają pozostać w linii jeszcze wiele lat a to połowa naszych sił pancernych ale co tam to taki głupi nieistotny szczegół. OT dorzuć kasę z bzdurnego projektu wwb i kasę masz oraz czołg zdolny do równorzędnej walki z ich T-72b3. Para Leo-Twardy i do czasu podjęcia decyzji o nowych MBT ta kwestia jest zabezpieczona na lata.

  3. Armyy

    A gdzie nowe nasze czołgi PL 01 lub czołgi Anders??? One są potrzebne na już. A T72 na złom lub sprzedać Afryce

    1. Bartosz

      To nie żadne czołgi, tylko demonstratory technologii! A patrząc na udany rosyjski program modernizacji T-72 poważnie zastanowiłbym się nas modernizacją naszych (zarówno T-72 jak i PT-91) maszyn do standardu PT-16.

  4. sojer

    Warto przypomnieć, że Kraje Bałtyckie nie posiadają ani jednego czołgu podstawowego w służbie, nawet T-55. Kazdy czołg to dla nich wzrost morali. Największy z nich - Litwa inwestuje w transportery i haubice, więc to już duży postęp.

  5. BUBA

    Najlepiej Rosja zrobiła by jak odkupiła by od Polski czołgi rodziny T-72/PT-91. Było ich około 540, zostało 350. Razem WP ma tylko około 600 czołgów przeciwko 14 000 rosyjskich. Polscy generałowie nie chcą ich modernizować, więc Rosjanie zamiast walczyć z nimi w przyszłości mogli by je odkupić i przekazać np. Syryjczykom czy Irakijczykom w "gratisie". Dzięki temu rozbroili by Polków bez jednego strzału z 350 czołgów - zostało by tylko w Polsce tylko 105 Leo 2a5 i 142 Leo 2a4. Razem zostanie 247 Leopardów. 232 Twarde na sprzedaż lub złom, 120 T-72 na złom - Razem około 350 czołgów mniej. Po kasacji, sprzedaży zostanie 240 Leo przeciw 14 000 czołgów z czego 2000 w czynnej służbie. Więcej pomocy Rosjanie z strony Polaków nie mogą oczekiwać...niż pozbycie się ponad połowy czołgów dobrowolnie.

  6. Rumcajs

    PT 91 powstały w HSW a do Łabęd ich produkcję przeniósł rząd sld psl na początku lat 90 co było początkiem końca tego wozu bojowego.

  7. mixi

    niebywały sukces polacy na łotwie a amerykanie pod niemiecka granicą ( o ile w ogóle przyjadą)

  8. nad wyraz rozbawiony

    Nie chciałbym powtarzać się, gdyż wypowiedź tej treści już wcześniej zamieściłem w innym temacie, ale uważam za zasadne przekazać kilka interesujących informacji na temat jednego z tzw. krajów bałtyckich: Na Łotwie około 40 % ludności posługuje się na co dzień językiem rosyjskim. Szacuje się, że co czwarty mieszkaniec tego kraju to etniczny Rosjanin. Wielu z nich posiada paszporty Federacji Rosyjskiej lub jest tzw. bezpaństwowcami. W niektórych łotewskich miastach Rosjanie stanowią nawet większość mieszkańców. Łotewska armia Naconalie Brunotie Speki (Narodowe Siły Zbrojne - sic!) liczy niewiele ponad 5 tysięcy żołnierzy. Łotewska Gwardia Narodowa (Zemessardze) posiada około 11 tysięcy ludzi, w tym prawie 8 tysięcy rezerwistów. Naprzeciwko stacjonują (na chwilę obecną) oddziały rosyjskiego Zachodniego Okręgu Wojskowego, w tym: 6. i 20. Armie Gwardyjskie oraz 15. Brygada Lotnictwa (wyposażona w śmigłowce szturmowe Mi-28N i Ka-52)... Na zakończenie dodam jeszcze informację, która może mieć znaczący wpływ na dalszy status w NATO innego z tzw. krajów bałtyckich: W Estonii misję powołania nowego rządu powierzono politykowi o orientacji prorosyjskiej, a więc ciąg dalszy z pewnością nastąpi i to szybciej niż myślą co poniektórzy... ;-)

    1. Ryszard

      Nie chciałeś się powtarzać, ale się powtarzasz z tymi odkrywczymi tezami. Tylko nie dostrzegasz, że ci Łotysze czy Estończycy rosyjskiego pochodzenia bardzo sobie chwalą życie w normalnym, demokratycznym kraju, w cywilizowanych warunkach.. I nie zamieniliby tego na sowiecki reżim, czy wieloletnią wojnę domową a'la Donbas. O tym też mówią powszechnie znane badania. Ew. zielone ludziki? - do wycięcia w trybie natychmiastowym.

  9. GI

    Czy to się komuś podoba, czy nie wojska lądowe są "skazane" na T-72M1 i PT-91. Jeszcze przez wiele lat pozostaną w służbie. Dlatego, o ile nie stać nas na zakup najnowszych Leopardów, czy Abramsów, pieniędzy powinno wystarczyć na modernizację używanych T-72 do standardu PT-91 oraz doposażanie samych PT-91 do wersji PT-91M. Decyzja o modernizacji wszystkich posiadanych czołgów przełoży się zapewne na obniżenie ceny jednostkowej przez Bumar-Łabędy. Ponadto, priorytetem powinno być uruchomienie w HSW wytwarzania luf 125 mm w celu zastąpienia nimi luf pochodzących ze Słowacji.

    1. Plush*

      Silnik jak w Malaju, stabilizacja, armata na ukrainie. Amunicja np. Z Chin. Tam używają amunicji 125mm. Chcecie zaszaleć to jeszcze jakas lepsza kostka na pancerz. To konieczność. Taki czołg może podjąć walkę z T72b3. Na lata styknie.

  10. tankcom

    czyli wozy wsparcia mamy. jako tako. lepiej pod pancerzem w razie W, jak GRAD spadnie. a wykarczowanie ostatnie brzeziny w okolicach lotniska w Doniecku ( patrz wycieczki dziennikarzy) zajmuje Czasu. i transportu "Humanitarnego" nie jednego. a.. dla ludzi z przenoszonym Spike, albo np w okopie zamiast w Raku... ??

  11. Czolgista

    My musimy myslec do przodu te istniejace czolgi moga isc do lamusa.Trza myslec jak zniszyc nowosci przeciwnika.jak np. Armate.

    1. zuch6

      dlatego napisałem o możliwości zrobienia czołgu/niszczyciela czołgów na bazie działa 155mm w bezzałogowej wieży z możliwością strzelania z niej (trzebaby to dopracować) np HOT3, TOW czy Spike.

  12. cynik

    Panowie a co myślicie o zmodernizowaniu polskich T72m1 na wzór rosyjskiego BMPT TERMINATOR tylko ze z 40mm (ideałem było by 57mm na wzór rosyjskiej AU220M) do zwalczania bwpów oraz ppk na czołgi?

    1. Gall Anonim

      Jakby nasz wywiad potrafił wykraść od ruskich dokumentację BMPT Terminator, to może miało by to jakiś sens, chociaż samo dostosowanie wieży Terminatora do zachodniego uzbrojenia wymagał by badań i kosztowało by niemało. W przypadku, gdyby taką modernizację nasze zakłady miały by opracowywać od zera, to chyba gra nie była by warta świeczki (bo MON ma ważniejsze wydatki).

    2. Terrier

      Obecnie nam nie potrzebny taki pojazd. Ale ciekawe rozwiązanie i wykorzystanie podwozi T-72.

  13. komik

    Rusofobia nam się kłania , ciekawe kiedy zobaczymy świetlane rozbłyski na polskim niebie ?

    1. dilko

      w sylwestra.

  14. Afgan

    Sensownym sposobem podniesienia możliwości bojowych PT-91 w relacji koszt>efekt, byłoby przystosowanie ich do odpalania lufowych ppk, na przykład ukraińskiego Kombat lub izraelskiego Lahat, skuteczny zasięg tych systemów to trochę ponad 5km. Niwelowałoby to kiepską celność przy prowadzeniu ognia w ruchu w trudnym terenie. Ponadto słaba ochrona pancerza też by nie była większym problemem, gdyż na dystansie 4-5km pociski APFSDS mają już dosyć słabą energię kinetyczną, a z pociskami kumulacyjnymi ERAWA daje radę. Mało tego, za sensowne uważam zmodernizowanie do standardu PT-91 pozostałych kilkuset T-72, oczywiście pod warunkiem dysponowania możliwością użycia wspomnianych lufowych ppk, bo tylko wówczas ten czołg ma jeszcze rację bytu na polu bitwy.

    1. lej

      Jak modernizować to do standardu pt16

    2. Smuteczek

      Słyszałem ze taka modyfikacja wymaga powaznych zmian w automacie ładowania a co za tym idzie duże kloszty.. a na takie pozwolic sobie nie mozemy biorac pod uwage brak perspektyw dla rodziny czołgów T-72...

  15. jarek

    Szkoda, że nie wysłali naszych T55 - pewnie zalegają jeszcze gdzieś i rdzewieją, a tak byłoby czym strzelać do agresora.

  16. nono

    Sprzedac wszyskie T72 ,wziac z Ameryki Abramsy a za kase z tetek zmodernizowac .Nawet niech bedzie to 100szt. Przeszkolic ludzi a w razie w mamy źródło uzupelnienia

    1. h

      A od kiedy to ktoś rozdaje nawet używane Abramsy? W razie W jakie mamy źródło uzupełnienie? chodzi Ci o sojusznika kilka tysięcy kilometrów stąd grającego na 40 frontach i handlującego sojuszami. To już wole T72 modernizować. Było się dogadać i naqwet zapłacić za 200szt więcej Lopardów 4

    2. Jaksar

      a kto ci ten złom kupi? cena dostawy wyższa od wartości jaką T72 obecnie przedstawia. Tabniej będzie podarować np. Ukraińcom, te parę kilometrów przez granicę da się je przeżucić a resztą zajmą się już inni ! Inna możliwość, do pieca...stal będzioe dobra na blachy do innych produktów!

    3. Terrier

      Drogo wyjdzie. Dramat logistyczny ale Bradleye chętnie. Leo są drogie a Rheinmetall to drenaż i rozbiór naszych zakładów a nie współpraca. Turcy są chętni na współpracę i sprzedaż Altaya.

  17. fort

    i to wlasciwy kierunek dla tych czolgow. Polska powinna pozyskac 600 uzywanych abramsow od usa+modernizacja z wymiana turbin gazowych ( a rownolegle licencja od koreanczykow i wspolne przeprojektowanie ich czolgu do naszych potrzeb ) a twarde do krajow baltyckich ( dwa bataliony na litwe i po jednym do lotwy i estoni + opcja modernizacji do ostatniej propozycji bumaru ) i to samo t72 tylko ze na ukraine, a zadne bawienie sie w pseudoczolgi typu gepard. Polska potrzebuje przynajmniej 13 batalionow czolgow ( jeden dodatkowy do warszawy i drugi tez gdzies na wschod od wisly ). Po za tym Polska powinna miec zdolnosc dzialania w regionie przynajmniej 200-300 a dobrze zeby w tedy przynajmniej okolo 600 pozostawalo w kraju

    1. Terrier

      Nie Abramsy bo to używki do drogiej modernizacji. Z Turkami się dogadać. Altay. Nowy. I tak by Bumar niezależnie od nich mógł go serwisować itp. Kwestia dogadania co jak za ile i kiedy. 600MBT w linii to optymalna liczba plus to co zmagazynowane.

  18. Terrier

    Panowie. Co to znaczy że modernizacja Twardego jest nieopłacalna? Bez wartościowej amu? Nie kumam. Ten czołg ma pozostać w linii jeszcze kilka dobrzch lat! Stać nas na kilku letnią ściemę? A może Armia to ściema? Leo mamy za mało. Na taką ilość to UK może sobie pozwolić ale nie my. Wwb? Żart. To MbT nie zastąpi.

  19. zuch6

    a może podejśc do modernizacji naszego sprzętu pancernego inaczej. Mamy opanowaną produkcję 155mm armaty o długości 52 kalibry, mamy też podwozie do niej. Może zrobić cośpodobnego jak rosyjska armata znaczy w bezzałogowej wieży 155mm armate posadowić i zrobić do niej amunicję podkalibrową przy okazji. Zresztą możliwości amunicji 155mm w niszczeniu celów pancernych jest znacznie większa niż 125 czy 120mm. można również użyć amunicji kierowanej wystrzeliwantych przez lufę.

  20. xXx

    i niech jeszcze jednostki obrony terytorialnej tam wyslą – uzbrojone w kije bejsbolowe (oczywiscie pomalowane na biało i czerwono). A co do tej kompanii Leopardów, to z tego co się orientuje, polski przemysł nie jest w stanie wyprodukować odpowiedniej amunicji a to co produkuje, to ładunek miotajacy od T-72/91 w łusce do Leoparda czyli technologia z lat 60/70-tych XX wieku. Tak wiec Polski beda bronic Rumuni a Łotwy polskie czołgi (ale bez amunicji)… Śmiac sie czy płakać?

  21. Wojak

    Powinniśmy szanować sprzęt jak i czołgistów dać mu szansę na przeżycie na polu walki pt91 a tym bardziej 772 na stanie naszej armi to trumny współczuję żołnierzom i ich rodzinom że muszą w takich trumnach walczyć dlatego Panie ministrze powinniśmy zmodernizować wszystkie nasze pt72 i pt91 do standardu PT-16 Rosja też modernizuje swoje czołgi dajmy szansę naszym czołgistom ! Szybko nie kupimy nowego czołgu a pt16 ma potencjał w tej chwili zagrożenia powinien być rozwijany.

    1. Kary

      Ależ kolego zamiast modernizować za grube mln ten stary sprzęt znacznie lepiej dogadać się z Hiszpanami i w umowie między państwowej odkupić od nich ich nadwyżki Leo2A5 lub dogadać się ze Szwedami i nabyć od nich ich wersję Strv122 Łącznie do pozyskania w ten sposób jest ok 350 szt Leo2A5 Ewentualnie powrócić do tematu pozyskania z magazynów US Army M1A1 z wykonanym powerpackiem MTU tu jest do pozyskania ok 400 szt abramsów Dopiero z takim sprzętem będziemy szanować życie naszych dekli

  22. mekongdelta

    po drodze do Dyneburga jest WILNO . I czeka !

  23. Wieloletni_czytelnikWyborczej81

    Jak Niemcy amunicję dorzucą bo Polacy nie potrafią wyprodukować kulek do armaty.

  24. samo życie

    Nasze czołgi coraz bliżej Petersburga! Ktoś chyba koniecznie chce jakąś zadymę wywołać w tej części Europy...

    1. janek

      Byliśmy dwa razy w Moskwie, teraz czas na Petersburg, chociaż powinien być najpierw Królewiec. Efektywnie pomożemy w ten sposób krajom bałtyckim i obronimy się przed atakiem rakietowym z zony królewieckiej....

    2. Yt

      ,, mądrego,, miło poczytać.

    3. Ryszard

      Zgadzam się. A konkretyzując.. dookoła Królewca winny być każdorazowo umiejscowione siły adekwatne do tych w enklawie. Biorąc pod uwagę przewagę NATO w powietrzu - wystarczy.

  25. T-34

    Ruskie izviestia podają, że przywracają do służby te egzemplarze T-34, które się jeszcze zachowały z dawnych lat. A więc wszystkie ręce na pokład - mobilizują wszystko co się tylko da.

Reklama